16 Nisan 2024


İnsani bir gereklilik; Sorgulamak



Muhammet Mehdi ERDOĞMUŞ

A- A+

Sorgulamaktan uzak duran her akıl,

Farksız değil merkep gibi bir ömür sürmekten…

---

Kelime olarak ‘araştırma yapmak, merak edilen şey hakkında bilgi toplamak’ anlamına gelen sorgulamak, daha geniş çerçevede “bir şeyin iç yüzünü öğrenmek için araştırma yapmak, en ince ayrıntısına kadar öğrenmeye çalışmak, gerçek bilgiyi aramak, eleştirel düşünebilmek ve her şeyi olduğu gibi kabul etmemek” olarak ifade edilebilir.

Yaratılış bakımından insanoğlu, sorgulamak özelliğine sahip olduğu kadar sorgulamak zorunda olan da bir varlıktır.

Diğer varlıklar gibi sadece yaşamı için etrafını anlamakla yetinmez, yaratılış nedenini de anlamak için çaba gösterir. Daha önemlisi sadece anlamaya çalışmaz, anlaşılır kılmak için de çalışır. Bu nedenle sorgulayarak öğrenmek ve anlamak zorundadır.

Sorgulamanın önemini Sokrates, ‘’hayat, anlamını ve değerini sorgulamakla başlar’’ sözleriyle vurgulamıştır.

Kuşkusuz sorgulamak, akıl ve akletmekle mümkündür. Bu özelliği ile insan, diğer canlılardan farklıdır. Ancak farklılığı sadece akıl sahibi olmakla değil, akletmeyi başarabilmesiyle ortaya çıkar. Aklını kullanmadığı zaman diğer canlılarla arasında bir fark kalmamış olur.

Albert Einstein, “Evrende en büyük ziyan sorgulama yeteneğini kaybetmiş bir beyindir” demektedir.

Yenilikler, buluşlar, teknoloji, bilim, medeniyetler insanın sorgulama ve akletme yetenekleriyle gerçekleşir. İnançlar ve dinler de sorgulandığında gerçeğe ulaştırır. Aksi halde ‘’sorgulamadığın her şey sana mutlak gerçek olarak dayatılır.’’

Gerçekten de yaşadığı toplumu ve inançları/dini sorgulamayanlar kendilerine sunulanı olduğu gibi kabul eder. Kişilere, ideoloji veya nesnelere sorgusuz itaat etmek bu anlayışın sonucudur.

Bizim gibi toplumlarda inançlar, ideolojiler ve dinler sorgulanamadığı gibi aidiyet duyduğu devlet, millet, siyaset, siyasi partiler, cemaat gibi olguların hiçbiri de sorgulanamaz.

Yoksulluğu, yolsuzluğu ve yoksunluğu dahi sorgulayamadığımızı dikkate aldığımızda durumun vahameti ortaya çıkar.

Sorgulamayan bir toplum cehaleti de yoksulluğu da yenemez. Dini aidiyetiyle de dinbaz ve yobaz olmaktan kurtulamaz.

---

Geleceği inşa edecek şey geçmişi ve bugünü sorgulamaktır,

Biat edip dünle övünenler en büyük cahillerdir!

 

 

Yorumlar (0)



Bu makaleye ait yorum bulunmamaktadır